Władca Pierścieni – kolejność czytania książek Tolkiena

Na początek należy uściślić pewną kwestię: „Władca Pierścieni” nie jest trylogią, tylko sporych rozmiarów powieścią wydawaną w trzech osobnych tomach. Co więcej, Tolkien chciał wydać swoje opus magnum właśnie w postaci pojedynczej, ponad tysiącstronicowej książki. Wydawca odrzucił jednak ten pomysł, decydując się na publikację „Władcy Pierścieni” w trzech tomach. W ten sposób powstała trylogia „Władca Pierścieni”, znana dzisiaj pod tym określeniem na całym świecie. My również będziemy korzystać z tej nazwy.

Wracając do meritum: „Hobbit, czyli tam i z powrotem” po raz pierwszy ukazał się w 1937 roku. Cykl „Władca Pierścieni” – w latach 1954–1955. „Hobbit” opowiada o wydarzeniach, których następstwa poznajemy we „Władcy Pierścieni”. Kolejność jest w tym przypadku oczywista – zazwyczaj najpierw czytamy niewielką, przeznaczoną dla dzieci historię o przygodach dzielnego Bilba Bagginsa znajdującego Jedyny Pierścień, a następnie cykl, w którym poznajemy losy Drużyny i całego Śródziemia podczas Wojny o Pierścień.

Co jednak w sytuacji, gdy postanowimy nie czytać „Hobbita”, tylko sięgnąć po niego później, po przeczytaniu trylogii, a nawet wcale po niego nie sięgać? Generalnie nic złego się nie stanie, ponieważ już w początkowych rozdziałach pierwszego tomu trylogii, czyli „Drużynie Pierścienia”, poznajemy wydarzenia mające miejsce w „Hobbicie”. Znajomość tej niewielkiej opowieści nie jest konieczna do tego, aby zrozumieć wydarzenia z „Władcy Pierścieni”, tym samym kolejność czytania nie odgrywa w tym przypadku aż tak znaczącej roli. Warto jednak pamiętać, że nawet ta niewielka książeczka o przygodach Bilba Bagginsa i jego krasnoludzkiej kompanii ma ważne miejsce w uniwersum Tolkiena. To od niej zaczęła się prozatorska kariera tego autora, ponieważ aż do wydania „Hobbita” książki Tolkiena znany były głównie niewielkiemu gronu lingwistów i literaturoznawców.

Oczywiście z wydarzeniami dziejącymi się w Śródziemiu nie spotkamy się wyłącznie w „Hobbicie” oraz we „Władcy Pierścieni”, ale także w innych książkach, wydanych zarówno za życia Tolkiena, jak i po jego śmierci. Przyjęło się, że kanoniczna kolejność czytania pozostałych książek Tolkiena pokrywa się z kolejnością, w jakiej były one publikowane – i taką przedstawiamy poniżej.

Niewielka książka dla największych fanów mitologii Tolkiena. „Przygody Toma Bombadila” to zbiór szesnastu wierszowanych opowiastek związanych z hobbickimi legendami i baśniami. Tylko dwie z nich dotyczą bezpośrednio tytułowego Toma Bombadila – jednej z najpotężniejszych i najbardziej tajemniczych istot żyjących w Śródziemiu. Pozostałe utwory to zabawne hobbickie wiersze i rymowane przypowiastki.