Najlepszym sposobem, by nauczyć dziecko zasad zdrowego żywienia, jest włączanie go w przygotowywanie posiłków i zachęcanie do pomocy w kuchni. Chociaż wymaga to od rodziców trochę więcej pracy i cierpliwości, to wysiłek się opłaca, bo bez względu na to, ile dziecko ma lat, łatwiej przekona się, jak ważne jest zdrowe odżywianie, gdy sam uczestniczy w pracach w kuchni i czuje się za nie współodpowiedzialny.
Gotowanie to świetny sposób, by nauczyć dziecko wielu nowych rzeczy. Dzieci w kuchni chętnie mieszają, ważą, przesypują, gniotą, ozdabiają i kroją.Lubią obrywać listki ziół w doniczkach i dodawać je do potraw, a dosypywanie szczypty soli czy zmielonych przypraw to doskonałe ćwiczenia dla małych paluszków. W trakcie przygotowywania posiłków dziecko może smakować potrawy. Pozwól mu wziąć do ust odrobinę soli czy spróbować, jak smakuje listek bazylii, przez to uczy się opisywać swoje doznania, a dzięki temu nie będzie niechętne nowościom pojawiającym się na rodzinnym stole. Wspólne przygotowywanie posiłków z dzieckiem uczy właściwego planowania pracy i jej organizowania. Starsze dzieci, ważąc czy odmierzając odpowiednie proporcje, mogą „na żywo” doświadczyć pojęć matematycznych. Nie należy się bać eksperymentów, przygotowując z dzieckiem potrawy z kuchni innych kultur, bo może to być okazja do zgłębienia wiedzy o zwyczajach, tradycjach innych krajów, a zarazem świetna lekcja geografii. Kuchnia to także miejsce, w którym możemy – jakby przy okazji – pielęgnować i rozwijać więź z naszymi dziećmi.
Od czego zacząć?
Uzbrój się w cierpliwość – dwu- lub trzyletni pomocnik opóźnia wykonywanie danej czynności, może coś popsuć, więc jedną rzecz musimy robić dwa razy dłużej, ale pamiętaj, że w perspektywie to się naprawdę opłaca. Staraj się, aby dziecko nie widziało, kiedy poprawiasz jego pracę, gdy to zauważy, może być mu przykro i zniechęcić się do dalszej pomocy w kuchni. Pomyśl też o odpowiedniej motywacji do pomocy, najlepiej aby wynikała ona z budowania w dziecku współodpowiedzialności za wykonywaną pracę, a nie z systemu kar i nagród, bo znalezienie satysfakcjonującej nagrody dla nastolatka może być sporym wyzwaniem dla rodzica. Zawsze pamiętaj jednak, aby chwalić dziecko za jego dobre chęci, a nie perfekcyjne wykonanie. Oto kilka wskazówek, co zrobić, aby pomoc malucha przyniosła jak najwięcej korzyści:
- Przeczytaj uważnie wybrany przepis, żeby mieć pewność, że dokładnie wiesz, co należy zrobić. W czytanie przepisu i sprawdzanie wszystkich potrzebnych składników zaangażuj starsze dziecko.
- Przed rozpoczęciem gotowania zadbaj o odpowiednie naczynia. Kup dziecku atrakcyjne miseczki, sztućce i kubeczki. Plastikowy nożyk świetnie nadaje się do pokrojenia miękkiego jajka czy rozmrożonego owocu do deseru.
- Schowaj przedmioty, które uważasz za niebezpieczne: środki czyszczące, noże, otwieracze.
- Wszelkie gorące dania odstawiaj na inny blat niż ten, przy którym pracujesz z dzieckiem.
- Wybieraj do wspólnego gotowania miejsce z dala od wszelkich urządzeń elektrycznych oraz kabli.
- Miej pod ręką ściereczkę i papierowe ręczniki – w ten sposób ograniczysz narastający bałagan w kuchni.
- W trakcie przygotowania posiłku staraj się zainteresować dziecko i włączyć je do rozmowy o tym, co robicie, odpowiadaj cierpliwie na pytania i doceniaj wszystkie wysiłki malucha.
- Na koniec poproś dziecko, by pomogło ci posprzątać.
Potrawy do wspólnego przygotowania z dzieckiem, to np. proste ciasteczka owsiane, pizza, tarty z różnymi nadzieniami, desery i sałatki owocowe, szaszłyki warzywne i owocowe oraz kolorowe kanapki, które dziecko chętnie przyozdobi przygotowanymi wcześniej dodatkami.
Wspólne przyrządzanie posiłków to nie tylko wspaniała zabawa, ale również świetny sposób na naukę zasad zdrowego żywienia oraz budowania więzi między rodzicami a dziećmi. Nie wyręczaj dziecka w zadaniach, przy których może narobić dużo bałaganu, sekret sukcesu polega na tym, by je naprawdę zaabsorbować. Pamiętaj, że samodzielnie przyrządzone danie to prawdziwy powód do dumy. Maluch czuje, że jest samodzielny i potrafi zrobić coś, co zwykle jest zarezerwowane dla dorosłych.
Oprac. Agata Opiela (dietetyk, ekspert ds. żywienia)
Słowa kluczowe: potrawy do wspólnego przygotowania z dzieckiem, jak włączyć dziecko do pomocy w kuchni, wspólne przygotowywanie posiłków z dzieckiem