Przystąpienie dziesięciu krajów Europy Środkowo-Wschodniej do Unii Europejskiej zachęca z jednej strony do sporządzenia bilansu otwarcia pokazującego przemiany przestrzeni gospodarczej państw tej części Europy w ostatnich latach przed uzyskaniem członkostwa, a z drugiej do wstępnej oceny potencjalnego wpływu polityki spójności UE na procesy rozwoju regionów.
Książka zawiera wieloaspektową analizę rozwoju regionów oraz modeli polityki regionalnej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Udzielono odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej następuje konwergencja, czy też polaryzacja procesów rozwoju w wymiarze regionalnym?
- Jakie czynniki decydują o dynamice rozwoju regionów?
- Jak założenia polityki spójności UE kształtowały polityki regionalne nowych krajów członkowskich oraz jaka była rola tych polityk w procesach rozwoju regionów?
Na tej podstawie sformułowano rekomendacje dla kształtowania polityki regionalnej zarówno w wymiarze całego makroregionu, jak i Polski. Wpisują się one w obserwowaną zmianę paradygmatu tej polityki polegającą m.in. na odejściu od działań ukierunkowanych na rozwiązanie bieżących problemów na rzecz inicjatyw mogących poprawić konkurencyjność regionów w długim okresie. W warunkach ograniczeń budżetowych związanych z obecnym kryzysem gospodarczym niezbędne jest zwiększenie selektywności prowadzonych polityk, które powinny służyć realizacji wybranych celów strategicznych.
