W Polsce ponad milion par może być dotkniętych niepłodnością. Część z nich wymaga leczenia metodą wspomaganego rozrodu.
Gdyby 10 lat temu ktoś powiedział Magdzie, że nie zajdzie w naturalny sposób w ciążę, nie uwierzyłaby. Ona? Zdrowa, uprawiająca sporty? Miała 30 lat, gdy poznała starszego o kilkanaście lat Marcina. Rok później się pobrali. Chcieli szybko mieć dziecko. Po roku znajomy Magdy, ginekolog, bez owijania w bawełnę orzekł, że czas na badania. – Zrobiliśmy wszystkie. Marcinowi zbadano nasienie, mi wszystkie możliwe hormony. Miałam też analizę mojego (monitoring) cyklu miesięcznego. Diagnoza? Nie ma żadnych biologicznych przeciwwskazań, żebyśmy mieli dziecko – wspomina Magda. Oczywiście znała statystyki. 1,2-1,3 miliona par nie może zajść w ciążę. Ale dlaczego właśnie ona?
Czym jest niepłodność?
Bezdzietność dotyka coraz większej liczby związków. Stała się chorobą cywilizacyjną. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, co najmniej 60-80 mln par na świecie jest nią dotkniętych. Przyjmuje się, że w krajach wysoko rozwiniętych ten problem dotyczy od 10 do 15 proc. par w wieku prokreacyjnym. Niepłodność to stan, w którym, mimo regularnego współżycia (3-4 razy w tygodniu) przez 12 miesięcy, nie dochodzi do zapłodnienia. Należy ją odróżnić od bezpłodności, która cechuje się całkowitą niemożnością do poczęcia potomka i diagnozuje się ją bardzo rzadko. U kobiet rozróżnia się dwa typy niepłodności: niepłodność pierwotną, gdy kobieta nigdy nie była w ciąży, oraz niepłodność wtórną, gdy kobieta już kiedyś w ciąży była.
Przyczyny niepłodności.
Do przyczyn niepłodności zaliczamy zespół policystycznych jajników, hiperprolaktynemię, niewydolność ciałka żółtego, niedrożność jajowodów, zrosty wewnątrzmaciczne, endometriozę, infekcje, zakażenia oraz przebyte zapalenia narządu rodnego. Negatywny wpływ na płodność ma zbyt wysoki (powyżej 25) lub zbyt niski (poniżej 17,5) indeks masy ciała - BMI (ang. body mass index), który może obniżać potencjał rozrodczy kobiety, poprzez wywoływanie zmian hormonalnych, a także niewłaściwy styl życia: nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, stres, brak aktywności fizycznej, zła dieta, picie nadmiernych ilości kawy. Obniżenie płodności może być również skutkiem przewlekłych chorób, takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy przebycie aborcji. Płodność kobiety z każdym rokiem maleje, dlatego w wieku pań również należy dopatrywać się przyczyn problemów z zajściem w ciążę. Tymczasem, jak wynika z raportu „Płodna Polka”, co czwarta Polka planuje ciążę po 30 roku życia.
Wiedza pomaga
Z badania opinii przeprowadzonego na potrzeby kampanii „Płodna Polka” wynika, że mimo narastających problemów z zajściem w ciążę Polki mają niewielką wiedzę na temat fizjologii płodności. Tylko 19 proc. młodych, nieposiadających jeszcze dzieci kobiet wie, kiedy są dni płodne! Zdecydowana większość nie ma pojęcia, że czas w miesiącu, kiedy współżycie może zakończyć się ciążą, to od 7-9 dni. Niewiele też ma świadomość, że kobiety, które mają problem z zajściem w ciążę, powinny zakładać, że okres trwania dni płodnych to maksymalnie 5 dni, przy założeniu, że owulacja trwa u nich 1 dzień, z możliwością 24-godzinnego opóźnienia. Natomiast okres przeżycia plemników to 2- 3 dni.
Gdy przez 12 miesięcy regularnego współżycia w trakcie owulacji nie dochodzi do poczęcia, para powinna zgłosić się do specjalisty z dziedziny niepłodności.
Oprac. Elżbieta Maziejuk-Łuszczewska
Konsultacja specjalistyczna dr n. med. Marek Gogacz, specjalista ds. ginekologii i położnictwa
Niniejszy artykuł stanowi wyraz osobistych przekonań jego autora i nie zastąpi indywidualnej porady specjalisty. Przed podjęciem decyzji w Państwa sprawie zalecamy konsultacje ze specjalistą w danej dziedzinie.